Zdjęcia sportowe – jak je robić?

Zdjęcia sportowe to jedna z najistotniejszych kategorii sztuki fotograficznej. Jest tutaj wszystko – dynamika, realne uczucia widoczne w ciele, naturalizm i niepowtarzalność momentu.

Fotografia sportowa otwiera wiele kreatywnych możliwości i jest świetną okazją do wypróbowania niektórych trybów i funkcji aparatu, z których wcześniej nie korzystałeś. Z tego artykułu dowiesz się o tajnikach robienia zdjęć różnego rodzaju wydarzeń sportowych, które zagwarantują, że Twoje fotografie sportowe oddadzą w pełni piękno prezentowanej dyscypliny i budzonych przez nią emocji.

Czy warto na poważnie zająć się tym działem fotografii?

Fotografie sportowe to niewątpliwie ciekawy kierunek współczesnej fotografii. Na każdego artystę oczekuje sporo przygód, skomplikowanych zadań i niespodzianek. Warto udać się w tę przygodę, jeśli zależy Ci na fotografiach prawdziwego życia, prawdziwych, spontanicznych, niczym niepohamowanych emocji.

Zdjęcia sportowe służą nie tylko suchemu dokumentowaniu wydarzenia. To zapisy najbardziej pamiętnych momentów w życiu zarówno sportowców, jak i kibiców. Podczas wydarzenia sportowego nic nie zdarza się dwa razy, więc jeżeli Twoją ambicją jest emocjonalne kronikarstwo, myślisz o odpowiedniej dziedzinie.

Czy taka specjalizacja może się opłacić pod kątem zawodowym? Na dobre fotografie sportowe zawsze znajdzie się miejsce w mediach. Portale, gazety, telewizja, media społecznościowe – sport otacza współczesnego człowieka we wszystkich kanałach. Tym co musisz zrobić, by przebić się do mainstreamu, to opanowanie sztuki do perfekcji. Mistrzostwo pozwoli nie zginąć w tłoku spontanicznych kibicowskich nagrań i nieczułych relacji stałych kamer.

Tak więc: warto, bo zdjęcia sportowe to niesamowita satysfakcja. Warto, bo stwarzają możliwości rozwoju zawodowego. Warto – pod warunkiem, że niestraszne Ci ciągłe dążenie do perfekcji.

Wybór obiektu fotografii

Przystępując do robienia zdjęć sportowych wielu początkujących fotografów nie uważa, że wybór obiektu fotografowania jest skomplikowanym zadaniem. Przecież to od decyzji fotografa zależy, czy kadr tak naprawdę okaże się udany.

Mamy trzy podstawowe porady, których warto posłuchać, niezależnie od tego, jak duże doświadczenie masz. Zdecydowanie sprawdzą się, jeśli chcesz zrobić doskonałe zdjęcie wydarzenia sportowego. Wydarzenia – nie tylko tego, co dzieje się na boisku.

• Łap kluczowe momenty. Kulminacja meczu, szalejące emocje kibiców, radość ze zwycięstwa – te i wiele innych momentów pozwalają pokazać nie tylko samo wydarzenie, ale i jego podstawowy element: emocje ludzi. Niewiele fotografów, nawet tych najbardziej utalentowanych, jest w stanie zgadnąć, jak potoczy się mecz. Ale zdecydowanie warto do tego dążyć. Sportowy fotograf nie może sobie pozwolić na ani dwie sekundy utraty czujności.
• Fotografując wydarzenia sportowe należy ciągle ćwiczyć uchwycanie dynamicznych obiektów. Możesz obić zdjęcia tłumu i mniejszych grup ludzi na ulicy (oczywiście nie wolno Ci nigdzie udostępniać uwiecznionych wizerunków). Masz w okolicy klub sportowy? Być może w grę wchodzi wejście na trening z aparatem – popytaj. Dobrym pomysłem jest także ćwiczenie dynamicznej fotografii na zwierzętach, zwłaszcza tych, których zachowania nie jesteś w stanie łatwo przewidzieć. Taki trening pomoże popracować nad czasem reakcji i wykształcić swój autorski styl.
• Nie warto fotografować tylko obiektów głównej akcji – boiska, lodowiska, ringu etc. Możesz robić fotografie kibiców, emocji, zabawnych sytuacji, które pojawiają się na trybunach zawodów. Wszystko to doda zdjęciom duszy i niepowtarzalności.

Wybierz właściwy czas otwarcia migawki

Sport to życie w ruchu, a robienie fotografii wydarzeń sportowych to zawsze łapanie szybko poruszających się obiektów (chyba że fotografujesz grę w szachy). Pamiętaj, że im szybszy jest ruch, tym krótszy powinien być czas otwarcia migawki, aby kadr udał się i był dokładny, bez rozmycia i utraty ostrości. Optymalny czas otwarcia migawki podczas robienia zdjęć różnych rodzajów sportów różni się w zależności od jego dynamiki. Nigdy nie należy schodzić poniżej 1/1500 sek.

Przykładowe optymalne wartości:

• Chodzenie lub spokojny bieg – 1/125 lub 1/250 sek.;
• Hokej lub piłka nożna – 1/250 lub 1/500 sek.;
• Boks, zapasy, surfing – 1/250 lub 1/500;
• Sporty motorowe- od 1/1000 sek. i krótsze.

Podczas ćwiczeń na ruchomych obiektach przetestuj różne czasy otwarcia migawki. Zobaczysz w praktyce, jak mocno wpływa on na finalny rezultat. Pewne błędy warto popełnić w warunkach laboratoryjnych, by nie popełnić ich w kluczowym momencie wydarzenia sportowego.

Fotografie sportowe w odpowiednim obiektywie

Uniwersalnym obiektywem dla fotografa sportowego, który jeszcze nie jest profesjonalistą, to ten o ogniskowej 70-200 mm. Zakresy ogniskowe 400-600 mm są przeznaczone już dla bardzo zaawansowanych fotografów. Dwusetka poradzi sobie i z dynamicznymi akcjami na boisku, i z portretami, więc jest pewną inwestycją. Modele szczególnie chętnie wykorzystywane przez fotografów sportowych to Canon EF 70-200mm f/2.8L IS II USM, a ci najbardziej uznani sięgają po Canon EF 400mm f/2.8L IS III USM.

Optymalna światłoczułość na zdjęcia sportowe

Wybór światłoczułości (ISO) zależy od miejsca, w którym są robione zdjęcia. Gdy wykonujesz fotografię w jasny dzień na zewnątrz, wtedy optymalna wartość ISO powinna wynosić 100. Przy minimalnej czułości ISO i wystarczającej ilości światła uzyskuje się wysokiej jakości zdjęcia bez szumów. Im więcej obiektów ma być ostrych, tym mniejsza przysłona będzie pożądana precyzyjnego zamrożenia ruchu.

Jednak, gdy światła jest zbyt mało, zwłaszcza przy krótkich czasach naświetlania, trzeba podnieść czułość ISO do wskaźnika 800, 1600, a nawet 6400. Może to spowodować pewne problemy, gdyż aparaty amatorskie przy tych ustawieniach dają sporo szumu cyfrowego, z kolei profesjonalne aparaty z jasnymi obiektywami spisują się dobrze. Nic nowego – w fotografii jakość sprzętu jest równie istotna, co umiejętności artysty i zdjęcia sportowe nie są od tego wyjątkiem.

Poprawne ustawienie balansu koloru białego

Jeśli chcesz, żeby kolory i ich odzienie na zdjęciach sportowych prezentowały się maksymalnie naturalnie, ustaw na swoim sprzęcie automatyczny balans białego. Ten trik sprawdza się przy dowolnym oświetleniu, a jego atutem jest nie tylko wysoki poziom naturalności gotowego efektu, ale i możliwość dla fotografa, aby skupił się na kompozycji i mógł poświęcić czas wyborowi najlepszych momentów, które powinny być uchwycone na zdjęciach. Dobry aparat wie co robić.

Pewną trudność mogą sprawiać fotografie sportowe wykonywane na śniegu. By śnieg nie wyszedł szary bądź niebieskawy, dobrze jest wcześniej go sfotografować i ustawić jako wzór balansu dla aparatu. Podziałaj także z ekspozycją – spróbuj ją zwiększyć i zobacz, jak wpływa to na kolor nieba.

Używanie trybu zdjęć seryjnych

Większość fotografów robi pojedyncze zdjęcia, ale w dynamicznych sportach, takich jak rugby lub piłka nożna, uchwycenie najbardziej dramatycznych chwil wymaga idealnego momentu. Dlatego fotografowie sportowi pracują w trybie zdjęć seryjnych. Najlepsze rzuty są wybierane na dużym ekranie komputera, a w razie potrzeby poddawane dodatkowej edycji. Uruchamiaj serię gdy tylko zauważysz, że akcja się zagęszcza. Wchodź na najwyższe klatkowanie jakie umożliwia Twój aparat.

Optymalny klatkaż do fotografowania akcji sportowych zaczyna się od 8 do 10 klatek na sekundę. W zaawansowanych modelach aparatów wartości są wyższe – jeżeli masz na to możliwości finansowe, zainwestuj w sprzęt z lepszą częstotliwością.

Sprzęt z solidnym autofocusem

Wydajność autofocusa to jeden z kluczowych parametrów warunkujących jakość fotografii. Zdjęcia sportowe muszą mieć doskonałą jakość, a to wyzwanie dla aparatu zwłaszcza podczas pracy w trybie seryjnym.

Robiąc statyczne zdjęcia wystarczy używać autofocusa pojedynczego. W przypadku dynamicznych akcji lepiej spisuje się tryb ciągły – śledzący obiekt na stale podwyższonej ostrości. Istnieje jeszcze tryb mieszany – zachowuje się jak autofocus pojedynczy, do momentu, gdy algorytm wykryje ruch. Wtedy przerzuca się na tryb ciągły. Tryb autofocusa można regulować jednym przyciskiem – zmieni się natychmiast w zależności od wciśnięcia, więc można swobodnie go zmieniać w trakcie robienia zdjęć.

Zaawansowane aparaty są wyposażone nawet w system predykcji, czyli przewidywania ruchów obiektu. Taka opcja gwarantuje jeszcze wyższy poziom ostrości – te zdjęcia sportowe będą zrobione idealnie w punkt.

Robienie zdjęć w formacie JPEG

Większość fotografów, robiących zdjęcia wydarzeń sportowych preferuje ich zapisywanie w formacie JPEG mimo to, że często są od nich wymagane obrazy w formacie RAW lub JPEG+RAW. Czynią tak nie dlatego, że są kapryśni. Zdjęcia JPEG mają mniejszy rozmiar, a więc szybko można je przerzucić z aparatu na pamięć przenośną, ponadto mały rozmiar zdjęcia umożliwia zrobienie większej ilości ujęć.

Skoro już o zapisie mowa – równolegle przerzucaj zdjęcia na zapasową kartę pamięci. Podstawa bezpieczeństwa – przezorny fotograf zawsze dba o kopie.

Ustawianie się plecami do słońca

Gdy wydarzenie odbywa się na dworze w słoneczny dzień, staraj się robić fotografie sportowe z nasłonecznionej strony, tak by fotografowane obiekty względem Ciebie leżały w cieniu. Takie ustawienie pomoże uzyskać pożądaną ostrość bez ciągłego modyfikowania ustawień. Uzyskasz naturalne kolory oraz mocny kontur.

Poznaj dyscyplinę!

Jako fotograf możesz wyspecjalizować się w wąskiej puli dyscyplin (a nawet tylko jednej), jak również ciągle szukać nowych doświadczeń pojawiając się na różnorodnych wydarzeniach. Decyzja o podejściu należy do Ciebie. Zawsze jednak, przed udaniem się na event z aparatem, dowiedz się nieco o regułach rządzących daną dyscypliną.

Dzięki temu będziesz wiedział, co w danym momencie próbują zrobić zawodnicy – zdasz sobie sprawę z powagi akcji, którą należy drobiazgowo uwiecznić, więc nic Cię nie ominie. Aby robić dobre zdjęcia dynamicznych akcji sportowych, należy umieć przewidywać, co się wydarzy. Dzięki temu fotograf będzie miał czas na odpowiednią ekspozycję i kadrowanie.

Rozejrzyj się po obiekcie, działaj z różnych punktów

Idziesz na wydarzenie, by je fotografować, a nie podziwiać z wygodnego miejsca. Jeżeli to możliwe, obejrzyj cały obiekt przed eventem. Dowiedz się, gdzie mogą wchodzić fotografowie, którędy sprawnie przejdziesz na drugą stronę boiska, z których schodów na trybunach najlepiej widać akcję.

Przy braku opcji wcześniejszego poznania obiektu na żywo, obejrzyj jak najwięcej jego zdjęć, jak również fotografii wykonanych na nim podczas poprzednich imprez. Zapoznaj się również z regulaminem obiektu, w którym będą odbywały się zawody

Dobry fotograf musi się czasami ubrudzić. Uklęknij lub połóż się na ziemi, by uchwycić zdjęcie z dołu. Dopracuj kadrowanie do perfekcji, nie przejmuj się spodniami – będzie warto. Nie bój się eksperymentować z różnymi technikami i kompozycjami.

Wykorzystanie specjalnego oprogramowania

Robienie zdjęć wydarzeń sportowych jest dość skomplikowanym rodzajem fotografowania i nawet doświadczeni specjaliści, dysponujący nowoczesnym sprzętem, mogą być nie do końca zadowoleni z efektu ujęć. Większość kadrów udaje się jednak uratować, stosując w tym celu specjalne programy komputerowe, spośród których część jest dostępna na zasadach nieodpłatnych, a część sprzedawana w akceptowalnej cenie.

Najlepszymi programami umożliwiającymi edycję zdjęć sportowych są: Lightroom, Photoscape, Fotor, i wiele, wiele innych. Zbyt małe zdjęcia można powiększać bez utraty ich jakości całkiem za darmo: jednym z najpopularniejszych rozwiązań, które umożliwia zrobienie tego jest pl.depositphotos.com/upscaler.html. Korzystać z tego narzędzia mogą zarówno początkujący, jak i doświadczeni fotografowie, a jakość powiększenia zdjęć zawsze pozostanie na wysokim poziomie.

Statyw – niezbędnik fotografa sportowego

Trzymanie aparatu w rękach przez kilkadziesiąt minut nie wchodzi w grę. No dobrze – wchodzi, jeśli będziesz odkładał aparat w momentach zwolnienia akcji, ale to się nie sprawdza na dłuższą metę. Gdy ręka się zmęczy, zacznie drżeć, a wtedy zdjęcia będą wychodzić nieostre. Mechanicznego drżenia aparatu nie zrównoważy żadne ustawienie autofocusa.

Zdjęcia sportowe wymagają od fotografa ciągłego samodoskonalenia i testów. Dojście do perfekcji w zamrażaniu takiej dynamiki zajmuje lata – na szczęście jest to naprawdę fascynująca podróż po emocjach i niepowtarzanych momentach.

Regulując ustawienia pod fotografie sportowe zwracaj szczególną uwagę na czas migawki, ISO, balans bieli i zmiany trybów autofocusa. Nie zapomnij statywu, zorientuj się w warunkach na obiekcie oraz uruchom najwyższe klatkowanie – nie może Ci umknąć ani ćwierć sekundy.